Aikido: Η Επαφη

Όλες οι τεχνικές στο Aikido ξεκινούν με μία επαφή. Αρχικά τα δύο σώματα είναι διακριτά και βρίσκονται σε απόσταση το ένα από το άλλο, στη συνέχεια -μέσα από τη τεχνική- τα σώματα ενώνονται και λειτουργούν σαν ένα μέχρι να χωρίσουν πάλι με την ολοκλήρωση της τεχνικής πχ μέσω μιας πτώσης. Για να λειτουργούν τα σώματα σαν ένα θα πρέπει να βρίσκονται συνεχώς σε επαφή ενώ η ανταλλαγή ενεργειών θα πρέπει να γίνεται από τα κέντρα βάρους των σωμάτων.

Για το νέο μαθητή στο Aikido είναι αρκετά δύσκολο να αντιληφθεί την έννοια της επαφής.

Για να το συνειδητοποιήσουμε μπορούμε να σκεφθούμε την εξής κατάσταση: το σώμα μας να στηρίζεται σε ένα τοίχο χωρίς τη παραμικρή αίσθηση πίεσης ή χρήσης οποιασδήποτε μυϊκής δύναμης. Φανταστείτε ότι είμαστε όρθιοι κοντά σε ένα τοίχο, απλώνουμε το χέρι μας προς τα εμπρός (εικόνα Α) και κλίνουμε το κορμό μας μερικές μοίρες προς τον τοίχο (εικόνα Β). Το χέρι ακουμπάει στον τοίχο και το σώμα ουσιαστικά στηρίζεται στον τοίχο με μία ελάχιστη δύναμη. Η δύναμη αυτή προέρχεται καθαρά από το βάρος του σώματός μας.

Αυτή η αίσθηση της ελάχιστης δύναμης η οποία κρατάει επαρκώς την επαφή μας με τον τοίχο είναι αυτή που θα πρέπει να έχουμε όταν, κατά τη διάρκεια μιας τεχνικής, ερχόμαστε στιγμιαία σε επαφή με τον συναθλητή μας. 

Αυτή την δύναμη την εφαρμόζει συστηματικά ο επιτιθέμενος (uke) ενώ ο αμυνόμενος (nage) λειτουργεί σαν τον “τοίχο”. Δηλαδή ο τοίχος στην παραπάνω εικόνα δημιουργεί αντίδραση στη δράση του μαθητή. Ο τοίχος δεν δημιουργεί δράση!!! Αν σταματήσει η δράση εξαφανίζεται η αντίδραση!!! Επομένως ο αμυνόμενος δεν δημιουργεί δράση στο σημείο της επαφής και επομένως δεν παίρνει τον ρόλο του επιτιθέμενου.[1]

Το σημείο επαφής του χεριού μας με το τοίχο αποτελεί ένα σταθερό σημείο το οποίο, τοπικά, δεν μετακινείται. Σε μια τεχνική το αντίστοιχο σημείο επαφής βρίσκεται ανάμεσα στα σώματα των εμπλεκομένων ρόλων (επιτιθέμενου και αμυνόμενου). Και οι δύο ρόλοι θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι αυτό το σημείο επαφής όπως πχ σε μια επίθεση katate dori ή shomen uchi παραμένει στιγμιαία ακίνητο (όπως και στη περίπτωση της επαφής με τον τοίχο). Αυτή η κατάσταση ορίζει μια ισορροπία μεταξύ των σωμάτων των δύο ρόλων. Εάν κάποιος από τους δύο ρόλους ασκήσει δύναμη σε αυτό το σημείο (το σπρώξει ή το τραβήξει) τότε διαταράσσει τις συνθήκες ισορροπίας.

Κάθε τεχνική ολοκληρώνεται από μια σειρά διακριτών σημείων ισορροπίας, όπου τα σώματα διατηρούνται σε επαφή με βάση τη προαναφερθείσα αντίληψη. Διατηρώντας αυτού του είδους την επαφή καθ’ όλη τη διάρκεια μια τεχνικής, τα δύο σώματα δρουν σαν ένα κάτι που διατηρεί τους δύο ρόλους ασφαλείς ακόμη και αν η τεχνική περιλαμβάνει δύσκολη κινησιολογία ή breakfalls. Γιατί; Γιατί τα σώματα βρίσκονται σε μια διαρκή ισορροπία μεταξύ τους. Γιατί τα σώματα κινούνται από θέση ισορροπίας σε θέση ισορροπίας σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής και επομένως τους νόμους της φύσης (τουλάχιστον όπως τους γνωρίζουμε σήμερα) χωρίς τη χρήση μυϊκής δύναμης! Γιατί τα δύο σώματα δρουν σαν ένα. Και το “ένα“ δεν μπορεί να βλάψει τον εαυτό του!

Αυτή η συνειδητοποίηση απαιτεί χρόνο από τη μεριά των μαθητών και είναι καθαρά μια βιωματική διαδικασία. Το πόσο γρήγορα θα κατακτήσει κανείς αυτή την αίσθηση εξαρτάται, από την αντίληψη του, την εμπειρία του, την συχνότητα με την οποία προπονείται και φυσικά από την καθοδήγηση του εκπαιδευτή του.

Σε άλλο θέμα θα δούμε πως θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την αίσθηση της επαφής σε κάθε δραστηριότητα της καθημερινότητάς μας!